RIVM: veel misverstanden in stikstofdebat

Bilthoven – Het debat over de veronderstelde overschatting van de stikstofdepositie in Nederland berust op misverstanden. Dat zegt het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) in een uitgebreide reactie op de publicaties van het blad V-Focus, dat de afgelopen maanden in verschillende artikelen vraagtekens plaatste bij het stikstofbeleid.

Afgelopen zaterdag refereerde het televisieprogramma 1Vandaag aan de publicaties in V-Focus. Het RIVM weerspreekt dat het instituut de stikstofdepositie in Nederland verkeerd in beeld zou brengen. Het instituut legt omstandig uit wat er aan metingen wordt verricht. Volgens het RIVM zijn de depositiecijfers niet perfect, “maar wel het beste wat we kunnen bereiken met de huidige kennis en informatie. De onzekerheden voor concentratieberekeningen liggen zo rond de 15 procent; voor depositie ligt dat rond 30 procent. Echter, op lokale schaal kan de onzekerheid aanzienlijk groter zijn. We schatten dat op 70 procent”, aldus het RIVM.

Bij de bepaling van depositie van stikstofverbindingen maakt het RIVM gebruik van een internationaal wetenschappelijk beoordeeld en erkend rekenprogramma. Bij de berekening wordt gekeken naar twee vormen van depositie: natte en droge depositie. Natte depositie komt met neerslag op de bodem; droge depositie is wat planten opnemen en wat er aan ammoniak uit de lucht oplost in water en in waterlaagjes op de groeiende planten en in de bodem.

Volgens het RIVM wordt de ammoniak die oplost in waterlaagjes bij de huidige discussie over het hoofd gezien. Dat veroorzaakt een groot deel van het geconstateerde ammoniakgat. Een ander onopgemerkt deel van de depositie komt uit de neerslag van stikstofoxiden en stikstofhoudende deeltjes.

Hoeveel stikstof via de opname in planten, in waterlaagjes op de fauna en in water op de aarde terecht komt is niet eenvoudig vast te stellen, bovendien zijn er grote verschillen tussen het  ene en het andere gebied. Een van de problemen daarbij is dat er weinig metingen gedaan worden, erkent het RIVM.

Een andere misvatting is dat ammoniak als gas zo licht is dat het niet neerslaat, zegt het RIVM. Ammoniak vermengt in de lucht met andere gassen (zoals zuurstof en CO2) en gedraagt zich daardoor ook als lucht.